دوچرخه
دوچرخه
دوچرخه یه وسیله نقلیه ساده، سبک و بدون موتور است که با نیروی انسانی (پدال زدن) حرکت می‌کند. این وسیله از دو چرخ، یه شاسی، پدال‌ها و سیستم انتقال قدرت تشکیل شده است و به خاطر سادگی، ارزانی و فوایدش برای سلامتی و محیط زیست، در سراسر دنیا محبوبیت دارد.
تاریخچه دوچرخه
اولین شکل دوچرخه به سال 1817 برمی‌گردد، وقتی کارل درایس آلمانی یه وسیله چوبی به اسم “Draisine” یا “اسب‌دوانی” اختراع کرد. این مدل پدال نداشت و با فشار پا روی زمین حرکت می‌کرد. بعدها در دهه 1860، دوچرخه‌های پدالی با چرخ جلوی بزرگ (Penny-Farthing) تولید شدند که خطرناک بودند. نهایتا در دهه 1880، دوچرخه “ایمنی” با زنجیر و چرخ‌های هم‌اندازه (شبیه دوچرخه‌های امروزی) توسط جان کمپ استارلی ساخته شد و پایه دوچرخه مدرن رو گذاشت.
اجزای اصلی دوچرخه
دوچرخه از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که هر کدوم نقش خاصی دارند:
شاسی (فریم): اسکلت اصلی که معمولاً از فولاد، آلومینیوم، کربن یا تیتانیوم ساخته می‌شود. سبک بودن و استحکام آن مهم است.
چرخ‌ها: دو چرخ با پره‌ها، توپی و لاستیک تشکیل شده است. اندازه چرخ‌ها بسته به نوع دوچرخه فرق دارد.
سیستم انتقال قدرت: شامل پدال‌ها، زنجیر، طبق (جلوی پدال) و خودرو (عقب چرخ عقب) که نیروی پاها رو به چرخ منتقل می‌کند.
دنده‌ها: در دوچرخه‌های مدرن، سیستم دنده (مثل شیمانو یا SRAM) برای تنظیم مقاومت و سرعت وجود دارد.
ترمزها: دو نوع اصلی دارد: لقمه‌ای (V-Brake) یا دیسکی (مکانیکی و هیدرولیکی) برای توقف ایمن.
زین: صندلی که باید راحت و قابل تنظیم باشد.
فرمان: برای هدایت دوچرخه، که شکل آن (صاف، خمیده یا بلند) است و بر اساس نوع دوچرخه متفاوت می‌باشد.
کمک‌فنر: برای جذب ضربه تو مسیرهای ناهموار است.
انواع دوچرخه
دوچرخه‌ها بر اساس کاربرد و طراحی به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند:
شهری (City/Commuter): برای تردد روزمره، با زین راحت و گاهی سبد، مناسب می‌باشد.
جاده‌ای (Road): سبک و باریک برای سرعت تو جاده‌های آسفالت، مثل مدل‌های مسابقه‌ای.
کوهستان (Mountain): مقاوم با لاستیک پهن و کمک‌فنر برای مسیرهای ناهموار.
هیبریدی (Hybrid): ترکیبی از شهری و کوهستان، مناسب استفاده چندمنظوره.
BMX: کوچک و محکم برای حرکات نمایشی و پرش.
تاشو (Folding): جمع‌شونده برای حمل آسان.
برقی (E-Bike): با موتور کمکی که پدال زدن رو راحت‌تر می‌کند.
در ایران، دوچرخه بیشتردر شهرهای بزرگ مثل تهران، اصفهان و تبریز برای تفریح یا ورزش استفاده می‌شود. دوچرخه‌های کوهستان (مثل جاینت یا مریدا) میان جوانان پرطرفدار هستند و مدل‌های شهری ارزان‌تر (مثل المپیا یا قناری) هم برای تردد رایج می‌باشند. مسیرهای دوچرخه‌سواری در بعضی شهرها وجود دارد، ولی هنوز فرهنگ استفاده از دوچرخه به‌عنوان وسیله اصلی حمل‌ونقل جا نیفتاده است. گروه‌های دوچرخه‌سواری مثل “جمعه‌ها با دوچرخه” هم برای ترویج این ورزش فعال می‌باشند.
